Wereldwijd groeit de varkensvleesproductie. China, de Verenigde Staten, Canada en Brazilië vormen de kopgroep. In Europa nam de productie het eerste half jaar met circa 2% af. Ook in Nederland daalde de productie. 2017 zal door de gunstige prijzen waarschijnlijk de boeken in gaan als een gunstig jaar voor de varkenshouderij.
China importeert minder
De Chinese import van varkensvlees daalde in de eerste acht maanden met 27%. Dit heeft gevolgen voor de Nederlandse varkenssector. Met een export van 65.000 ton staat Nederland op de zesde plek van grootste exporteurs naar China. Dit jaar lag de Nederlandse export naar China 32% lager ten opzichte van 2016.
2017 gaat de boeken in als een bovengemiddeld jaar voor de varkenshouderij. De gunstige prijzen zijn hier de belangrijkste oorzaak van. Toch daalde de prijzen voor varkens en biggen sinds half juni aanzienlijk. De wereldwijde productie van varkensvlees groeide, maar Europa bleef achter. Ook in Nederland daalde de productie. Voor 2018 wordt een verdere toename van de wereldwijde productie verwacht. Vooral vanuit de Verenigde Staten zal de druk op de wereldmarkt toenemen. De consumptie zal in het land minder hard toenemen dan de productiestijging. Ook in Europa wordt een verdere toename van de productie verwacht.
Marktontwikkelingen veranderen export
De hoge prijzen en de sterke euro hebben gevolgen voor de export. Vooral de export naar China is afgenomen. Dit heeft ook te maken met interne marktontwikkelingen van het Aziatische land. Tegelijkertijd neemt de export naar andere landen toe, zoals Japan, de Verenigde Staten, de Filipijnen en Zuid-Korea. Zorg dat u voldoende buffer aanlegt om een mogelijk volgend prijsdal op eigen kracht te overbruggen. De huidige prijspiek kan gezien worden als een 'lening uit de markt'.
Terugblik: hoge varkensprijzen remmen export
Wereldwijd groeit de varkensvleesproductie, waarbij China, de Verenigde Staten, Canada en Brazilië de kopgroep vormen. In Europa nam de productie van varkensvlees het eerste half jaar met circa 2% af. Hierbij was er wel een groot verschil tussen landen. In Frankrijk, Nederland, Italië, Polen en Duitsland nam de productie af, terwijl in Spanje de productie met 0,5% toenam.
Europese export daalt
De totale export uit de EU is in de eerste zeven maanden van 2017 gedaald, vooral omdat de handel met China is afgenomen. De export vanuit de EU naar China is met meer dan 30% afgenomen, omdat het land zijn totale invoer heeft verlaagd. Daarnaast hebben de hoge prijzen in de EU deze handelsstroom benadeeld. Tegelijkertijd is de export gestegen naar andere belangrijke bestemmingen, zoals Japan, Korea, de Filippijnen en de Verenigde Staten. Dit is een positieve ontwikkeling, gezien de verwachte afronding van de handelsovereenkomst EU-Japan. Deze overeenkomst zal leiden tot lagere importheffingen voor Europese export naar Japan.
Flinke prijsdaling
Door de bovenstaande marktontwikkelingen en het seizoensmatige patroon laten de Nederlandse vleesprijzen vanaf half juni een flinke verandering zien. De prijs voor een kilo varkensvlees daalde sindsdien met € 0,40 naar € 1,36, terwijl de biggenprijs met € 22 daalde naar circa € 37 per big. Dit zet de actuele marges onder druk. Door de goede eerste helft van 2017 ligt de voerwinst tot en met september voor de zeugen ruim € 575 boven het langjarig gemiddelde van € 509. Voor de vleesvarkens ligt de voerwinst € 5 boven het langjarig gemiddelde van € 76.
Door groeiende productie staan prijzen in Amerika onder druk
Tot september waren de prijzen hoog door de sterke vraag van de nationale en internationale vraag en de beperkte voorraad. De Amerikaanse slachtcapaciteit is in 2017 enorm uitgebreid. Ondertussen steeg de productie en het aantal slachtingen met 3% op jaarbasis naar 2,5 miljoen geslachte dieren per maand. De verwachting is dat tot 2025 de varkensvleesproductie in Amerika zal blijven stijgen. Dit als gevolg van een forse stijging van de hoeveelheid afgeleverde biggen en zeugen en het steeds zwaarder afleveren van de vleesvarkens. De totale Amerikaanse consumptie neemt naar verwachting minder hard toe dan de productiestijging. Hierdoor komt er meer Amerikaans vlees op de wereldmarkt, wat een prijsdrukkend effect zal hebben.
China varkenssector verandert; de gevolgen voor Nederland
Door het strenge milieubeleid in China vindt een versnelde herstructurering van de varkenssector plaats. ‘Back yard farms’ verdwijnen en moderne grote productielocaties doen hun intrede. Volgens het Chinese Ministerie van Landbouw daalde het aantal zeugen met 4,7% en het aantal vleesvarkens met 5,6% ten opzichte van 2016. Toch steeg het aantal slachtingen door de versnelde sluiting van ‘back yard farms’ en de toegenomen productiviteit. Daarom handhaaft de Rabobank haar voorspelling dat de Chinese vleesproductie in 2017 met 2% toeneemt.
Chinese import daalt
De Chinese import van varkensvlees daalde in de eerste acht maanden met 27% naar 833.000 ton ten opzichte van dezelfde periode in 2016. Door het herstel van de binnenlandse productie zijn de vleesprijzen in China sterk gedaald (-17% ten opzichte van dezelfde periode in 2016), terwijl de importprijzen stegen. Door het grote verschil tussen de binnenlandse en internationale prijzen is de import in China afgenomen. In het slot van 2017 kan het importvolume nog deels herstellen door het verscherpte milieubeleid en met de lagere varkensvleesprijzen in de Verenigde Staten en EU.
Nederland 6e exporteur naar China
Met een export van 65.000 ton staat Nederland op de zesde plek van grootste exporteurs naar China. Dit is een daling van 32% ten opzichte van 2016. Ook andere landen binnen de EU laten een forse daling zien. Zo daalde de Duitse en Spaanse export met respectievelijk 47% en 12%. De daling van de Nederlandse vleesexport naar China wordt voor een klein deel gecompenseerd door een toename van de export van bijproducten naar China met 8.400 ton (+12%) naar 76.000 ton.
Vooruitzicht: De varkenscyclus doet haar werk; herstel productie in Europa
De productiedaling over heel 2017 blijft volgens de Rabobank beperkt tot 1%. Oorzaken zijn de groeiende zeugenstapel (+1,2% in 2017 volgens Eurostat) en de productiviteitstijging in de tweede helft van 2017. Voor 2018 verwachten we een verdere toename van de productie. In 2017 groeit de zeugenstapel in de EU naar verwachting met circa 1,2% (bron: Eurostat). Dit is een gevolg van de hoge biggen- en vleesprijzen. Het verschil tussen landen is groot:
Europese zelfvoorzieningsgraad zal toenemen
De Europese zelfvoorzieningsgraad voor varkensvlees zal toenemen. Dit heeft drie oorzaken:
Deze verwachte marktontwikkelingen kunnen leiden tot een verdere prijsdaling. De verwachting is dat 2018 een gemiddeld voerwinstjaar zal worden.
Grondstofprijzen: tweedeling zichtbaar
De Rabobank verwacht dat de prijzen voor voedergrondstoffen een licht stijgende lijn laten zien. Figuur 4 toont de prijsvoorspelling van graan, maïs, sojabonen en sojameel.
Op het noordelijk halfrond is de tarweoogst voorbij. De verwachting is dat de wereldwijde tarwevoorraad voor het vijfde jaar op rij zal stijgen. Alle ogen in de markt zijn gericht op de voortgang van het planten van wintertarwe. In landen rondom de Zwarte Zee ligt het planten op schema, maar in de Verenigde Staten loopt het planten achter door te vochtige omstandigheden.
De wereldwijde prijzen voor maïs staan op korte termijn licht onder druk door beter dan verwachte gewasopbrengsten in de Verenigde Staten. Ondanks verwachte daling van de Braziliaanse maïsproductie met 9% zal afnemen naar 90 miljoen ton, verwacht de Rabobank dat de maïsprijzen op lange termijn marginaal zullen stijgen.
De markt voor soja laat op dit moment weinig volatiliteit zien. Ook in deze markt zijn er voldoende voorraden aanwezig en zijn er op dit moment geen marktverstoringen die prijzen significant laten stijgen.
Liquiditeit: Weet u hoe u een volgend prijsdal doorkomt
De voerwinst op een zeugenbedrijf lag in 2016 op € 706, en zal in 2017 naar verwachting uitkomen op € 930. De gerealiseerde marge is sterk afhankelijk van de prestaties van het bedrijf.
Berekening marge bij een kritieke voerwinst van € 630 (incl. aflossing en privé):
*Berekening marge = (€ 1.660 voerwinst 2016 + 2017 * % voerwinst) – 2 jaar kritieke voerwinst à 630
Hoe kunt u de hoge prijzen het best benutten?
Rabobank adviseert om achtereenvolgens:
Normbuffer voor een gemiddeld prijsdal
De normbuffer voor een gemiddeld prijsdal is minimaal € 30 per vleesvarken en € 240 per fokzeug. Deze buffer is bedrijfsspecifiek en hangt deels af van de bedrijfseigen kostenstructuur. Breng uw noodzakelijke buffers op tijd in beeld en bepaal aan de hand van de verschillende scenario’s de toekomststrategie voor uw eigen onderneming. De Rabobank gaat hierover graag met u in gesprek.
Op eigen kracht het volgende prijsdal overbruggen
Bent u nog bezig met het herstel van het prijsdal van 2015? Dan adviseren wij om in gesprek te gaan met uw accountant of bank om een scenarioanalyse te maken van de impact van een volgend prijsdal. Juist in goede jaren als 2017 is het verstandig om de juiste strategische keuze te maken. Zo voorkomt u dat u in slechte tijden wordt gedwongen te kiezen, bijvoorbeeld om activa te verkopen of zelfs het bedrijf volledig te beëindigen.
Bron: Het Kwartaalbericht Varkens 4e Kwartaal 2017 is gebaseerd op het Rabobank-rapport ‘Pork Quarterly Q4 2017’. Wilt u meer informatie over de laatste stand van zaken in de varkensmarkt? Neem dan contact op met onze sectorspecialist.